ભારતના ભૂતપૂર્વ વડા પ્રધાન મનમોહન સિંહના તાજેતરના અવસાન પછી, તેમને રાજ્ય સન્માન સાથે અંતિમ સંસ્કાર કરવામાં આવ્યા હતા. આ દરમિયાન તેમને 21 તોપોની સલામી આપવામાં આવી હતી. ભારતમાં, પ્રજાસત્તાક દિવસના અવસર પર વિદેશી રાજ્યના વડા સિવાયના કોઈપણ મહાનુભાવને સન્માનિત કરવા માટે 21 બંદૂકોની સલામી આપવામાં આવે છે. આ સર્વોચ્ચ સૈન્ય સન્માન માનવામાં આવે છે, જેમાં તોપ ફાયર કરવામાં આવે છે.
દેશના ઈતિહાસમાં 21 તોપોની સલામી આપવાની પરંપરા લગભગ 150 વર્ષ જૂની છે. જો કે, દેશની આઝાદી બાદ જ્યારે ડૉ. રાજેન્દ્ર પ્રસાદ 26 જાન્યુઆરી 1950ના રોજ દેશના પ્રથમ રાષ્ટ્રપતિ બન્યા ત્યારે તેમને 21 તોપોની સલામી આપવામાં આવી હતી. આ પછી જ તે આંતરરાષ્ટ્રીય ધોરણ બની ગયું અને 1971થી રાષ્ટ્રપતિ, વિદેશી રાષ્ટ્રાધ્યક્ષો અને મહાનુભાવોને 21 તોપોની સલામી આપવામાં આવી. પરંતુ સવાલ એ છે કે 21 તોપોની સલામી કેવી રીતે આપવામાં આવે છે? શું 21 તોપો ખરેખર લાવવામાં આવી છે અને ફાયર કરવામાં આવે છે?
21 તોપોની સલામી એ સર્વોચ્ચ સૈન્ય સન્માન છે. જ્યારે પણ કોઈ વિદેશી રાજ્યના વડા ભારત આવે છે અથવા મહાનુભાવોનું સન્માન કરવાનું હોય છે, ત્યારે 21 તોપોની સલામી આપવામાં આવે છે. આ સન્માન 1721 ફિલ્ડ બેટરી દ્વારા આપવામાં આવે છે, જેનું મુખ્યાલય મેરઠમાં છે. આ ટુકડીના લગભગ 122 સૈનિકો મહાનુભાવોને 21 તોપોની સલામી આપે છે.
હવે સવાલ એ છે કે શું સલામી આપવા માટે માત્ર 21 તોપ લાવવામાં આવે છે? જવાબ ના છે. 21 તોપોની સલામીમાં 8 તોપોનો ઉપયોગ કરવામાં આવ્યો છે. આ દરમિયાન 7 તોપોમાંથી 3-3 ફાયર કરવામાં આવે છે અને 8મી તોપ અલગ રહે છે. સલામી આપતી વખતે, દર 2.25 સેકન્ડના અંતરે 3 શેલ છોડવામાં આવે છે અને સલામીની સમગ્ર પ્રક્રિયા 52 સેકન્ડમાં સમાપ્ત થાય છે.
જ્યારે કોઈ મહાનુભાવને 21 તોપોની સલામી આપવામાં આવે છે, ત્યારે વાસ્તવિક શેલ છોડવામાં આવતા નથી, પરંતુ તેમની જગ્યાએ ઔપચારિક કારતુસ તરીકે ઓળખાતા વિશેષ ગોળાનો ઉપયોગ કરવામાં આવે છે. આ ગોળો માત્ર અવાજ અને ધુમાડો કરે છે. આનાથી કોઈને નુકસાન થતું નથી.
